Al vanaf haar ontstaan is Almere een stad waarin wordt gepionierd. Daarom is ze na de decentralisaties vol optimisme aan het experimenteren geslagen om transformatie-opgaves in het sociaal domein tot een goed einde te brengen. Dat blijkt echter weerbarstiger dan verwacht en gehoopt. Net als andere gemeenten, kampt Almere bijna vijf jaar na de decentralisaties met het feit dat de uitgaven in het sociaal domein juist zijn toegenomen; vaak met financiële tekorten tot gevolg.

Hulp dichter bij kwetsbare inwoners organiseren heeft (nog) niet geleid tot lagere uitgaven en een effectievere ondersteuning. Een recent rapport van het Centraal Planbureau concludeert dat gemeenten met wijkteams inwoners vaker doorverwijzen naar duurdere hulp. Of dit negatief is, of juist positief, is (nog) niet duidelijk. Feit is dat met toenemende kosten en een gelijkblijvend budget, minder mensen kunnen worden geholpen.

Als inwoner moet je de zekerheid hebben dat de ondersteuning die je krijgt effectief is. Als wijkteam en sociale dienst onvoldoende samenwerken is effectieve hulp onmogelijk.

Gemeenten staan dan ook op een kruispunt. Gaan we door op de ingeslagen weg en accepteren we dat de ondersteuning van kwetsbare inwoners verschraalt? Of weten we de hulp die we inwoners bieden effectiever te maken en daarmee betaalbaar te houden?

In Almere is gekozen voor pionieren. In twee wijkteams is een pilot uitgevoerd waarin is samengewerkt door wijkteams en de sociale dienst. Om te weten of dat pionieren écht wat heeft opgeleverd, werd AEPB Onderzoek en Advies gevraagd om een maatschappelijke kosten-batenanalyse uit te voeren op basis van effectonderzoek met big-data.

Dit symposium gaat over de zoektocht van gemeenten hoe we de twee werelden van de wijkteams en de sociale dienst kunnen verbinden. De pilot en het onderzoek ernaar hebben in Almere waardevolle lessen opgeleverd. Sommige vielen negatief uit, want soms werkt iets niet zoals je hoopt. Maar ook dat is leerzaam. Andere lessen lieten zien dat we juist in de goede richting gaan.

Het belangrijkste is dat we onze kwetsbare inwoners willen blijven helpen. Daarvoor moeten we eerst weten wat we kunnen doen dat werkt. En dat is alleen mogelijk als we onze kennis met elkaar delen om samen lessen voor de toekomst te trekken. Dit willen we samen doen met andere gemeenten. Het is dan ook verheugend dat zoveel directeuren in het sociaal domein hebben toegezegd dat ook zij hun kennis willen delen. Aan het einde van het symposium hopen wij dat al die lessen een bijdrage kunnen leveren aan een volgende stap in de transformatie van wijkteams en sociale dienst in gemeenten door heel Nederland. Doet u met ons mee?

Jerzy Soetekouw Wethouder Sociaal domein, Diversiteit en Inclusie, Gemeente Almere