Iedereen, jong of oud, starter of doorstromer, huurder of woningbezitter heeft te maken met de woningmarkt. Allereerst is goede huisvesting een basisbehoefte en daarnaast vormt het een randvoorwaarde om mee te doen in de samenleving. De woningmarkt is echter om een aantal redenen een bijzondere (economische) markt. Zo zijn bijvoorbeeld woningen locatiegebonden, reageert het aanbod slecht op de aanwezige en veranderende woonwensen en is de woningmarkt sterk gesegmenteerd. Dit zorgt ervoor dat op een ongereguleerde markt goede huisvesting niet voor iedereen vanzelfsprekend tot stand komt.

Doordat de woningmarkt echt voor iedere inwoner van belang is liggen die marktimperfecties dan ook vaak ten grondslag aan overheidsingrijpen. De beleidsuitkomsten daarvan vormen veelal de basis voor verhitte politieke debatten. Zo hebben recente aanpassingen in het woningwaarderingsstelsel invloed op het aantal m² waarmee woningen dan in het middensegment worden gerealiseerd. Discussies spitsen zich daardoor dan ook veelal toe op het spanningsveld tussen kwaliteit en beschikbaarheid van woningen. Waarbij beschikbaarheid vaak wordt gekoppeld aan betaalbare woningen.

Het marktfalen en de marktverstoringen leiden tot forse en complexe beleidsvraagstukken. Echter doordat de woningmarkt nauw vervlochten is met andere deelmarkten zoals de arbeidsmarkt, pensioenmarkt, kapitaalmarkt en de vervoersmarkt betekent dit dat beleidsingrepen vaak allerlei onverwachte en/of onbedoelde neveneffecten hebben. Zo vertelde een directeur van een woningcorporatie eens dat sommige scheefwoners minder gingen werken doordat ze relatief goedkoop woonden. Ingrijpen op de woningmarkt is door die vervlochtenheid niet eenvoudig waardoor pijnvrije oplossingen helaas niet voor handen zijn. Inzicht in de beleidseffecten zijn dan noodzakelijk om te komen tot goede afwegingen. Zo kunnen ingrepen op het gebied van de hypotheekrente-aftrek leiden tot forse prijsdalingen op de koopmarkt. Hetgeen gevolgen kan hebben voor de doorstroming op de woningmarkt maar ook bijvoorbeeld effecten kan hebben voor pensioenopbouw en hypotheekverstrekkers. 

Lokaal woningmarktbeleid is een belangrijk beleidsinstrument om op lokaal niveau tegemoet te komen aan woonwensen van bewoners. Ook kan het worden ingezet om andere maatschappelijke vraagstukken op te lossen. In die zin zijn woningmarktanalyses, prestatieafspraken met woningcorporaties en structurele beleidsevaluatie instrumenten om beleidskeuzes op te enten.